Goede mondzorg wordt niet minder belangrijk als je ouder wordt. Integendeel, juist bij hulpbehoevende ouderen kan een gezonde mond andere gezondheidsproblemen helpen voorkomen. Lees hier hoe je mondproblemen kunt signaleren en voorkomen.
Als het gaat om tandenpoetsen, geldt voor ouderen en hulpbehoevenden hetzelfde als voor iedereen: ten minste tweemaal per dag poetsen met fluoridebevattende tandpasta. Daarnaast is het belangrijk om één keer per dag de ruimtes tussen de tanden en kiezen met een stoker of een ragertje te reinigen. Bij ouderen zijn die ruimtes vaak wat groter, waardoor er meer etensresten in achterblijven. Omdat er bij het stijgen van de leeftijd vaak meer risico’s bestaan voor de mondgezondheid, is slecht of weinig poetsen uit den boze.
Voor het tandenpoetsen
Gebruik altijd handschoenen als je iemands tanden poetst. Dat is hygiënisch voor zowel de cliënt als voor jou. De tanden van een ander poetsen, is niet gemakkelijk. Het beste is om achter de persoon te gaan staan, zodat je dezelfde motoriek kunt gebruiken als wanneer je je eigen tanden poetst. Zorg wel dat de persoon in kwestie goed weet wat je gaat doen. Laat de borstel zien, pak er desnoods een plaatje bij van tandenpoetsen en leg uit dat je achter hem of haar gaat staan om te poetsen. Anders kan het erg schrikken zijn. Neem de tijd en de rust voor het poetsen van de tanden.
Plaque
Zet de tandenborstel op de kauwvlakken en borstel rustig heen en weer. Op de binnen- en buitenkanten van de tanden en kiezen zet je de tandenborstel schuin, zodat je de overgang naar het tandvlees goed meepoetst. Dit is belangrijk om de plaque weg te halen. Plaque bestaat uit bacteriën, voedselresten en speeksel, die kunnen leiden tot gaatjes – cariës – en ontstekingen van het tandvlees. Bij ouderen is het tandvlees vaak wat teruggetrokken, waardoor een deel van de tandwortel bloot ligt. Op deze plekken zijn de tanden en kiezen niet met glazuur beschermd en dus nóg gevoeliger voor gaatjes. Wanneer cariës in de wortel ontstaat, kunnen tanden en kiezen afbreken.
Elektrisch poetsen
Een elektrische tandenborstel maakt het gebit eenvoudiger schoon dan een handtandenborstel. Als iemand niet gewend is om elektrisch te poetsen, kan het heel onprettig aanvoelen als een hulpverlener wel opeens een elektrische tandenborstel gebruikt. Daarom is het aan te raden dat mensen overstappen op elektrisch poetsen voordat zij de dagelijkse mondverzorging uit handen moeten geven. In verpleeghuizen zijn er soms elektrische leentandenborstels, zodat bewoners – met gebruik van hun eigen borstelkopje – eraan kunnen wennen, voordat zij er zelf een aanschaffen. Een elektrische tandenborstel houd je stil, zonder hard te drukken. De borstel doet zelf het werk.
Bloedend tandvlees
Merk je tijdens het tandenpoetsen dat het tandvlees gaat bloeden, dan is er sprake van een tandvleesontsteking. Ga nu niet minder poetsen. Als het bloeden tijdens het poetsen na een paar dagen niet minder wordt, is het verstandig een afspraak bij de tandarts te maken. Een tandvleesontsteking kan zich uitbreiden naar het kaakbot, waardoor tanden en kiezen los kunnen gaan zitten. Bij mensen die bloedverdunners gebruiken, kan het tandvlees erger bloeden. Echter, gezond tandvlees hoeft niet te bloeden bij het tandenpoetsen. Ook niet bij mensen die bloedverdunners gebruiken.
Meer weten? Bekijk hier een handig poetsinstructiefilmpje.
Dit artikel is gemaakt in samenwerking met Claar van der Maarel Wierink, tandarts-geriatrie en voorzitter van de onderwijscommissie van de differentiatieopleiding tot tandarts-geriatrie.
