Nu mensen langer thuis moeten blijven wonen en meer een beroep doen op hulp uit hun omgeving, is een goede samenwerking tussen mantelzorgers en verzorgenden essentieel. Van alle zorgverleners zijn met name verzorgenden in de thuiszorg het best in staat om een band met mantelzorgers op te bouwen. Zij zijn fysiek heel dichtbij, ze komen het vaakst over de vloer en kunnen terloops gesprekken voeren.
De Landelijke Vereniging van Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg Mezzo voert campagne, organiseert symposia, geeft bijscholing, en maakte een test voor zorgverleners om te onderzoeken hoe zij samenwerken met mantelzorgers. Uit de resultaten van deze test komt een opvallend feit naar boven: zorgverleners zijn tevredener over de samenwerking met mantelzorgers dan mantelzorgers over die met zorgverleners. Het rapport ‘Samen zorgen voor thuiswonende ouderen’ van de Vrije Universiteit van Amsterdam bevestigde vorig jaar dat de samenwerking tussen beide partijen beter kan.
In de eerste editie van het Vakblad Thuiszorg geeft Roos Verheggen, programmamanager bij Mezzo, tips om de samenwerking te verbeteren. Onder andere de volgende vijf tips kwamen naar voren:
Erkenning
Een patiënt komt pas in beeld bij een zorgorganisatie als de mantelzorger al geruime tijd alleen voor deze persoon zorgt. Als verzorgenden direct oog voor de mantelzorger hebben en hem of haar als zodanig erkennen, helpt dat enorm bij de bewustwording. Een mantelzorger voelt zich dan gehoord en begrepen en zal daardoor makkelijker meebewegen met veranderingen. Ze hebben al vaak het gevoel dat ze gezien worden als extra handen aan het bed. Als verzorgende is het belangrijk dat je laat zien dat je de deskundigheid van mantelzorgers waardeert. Zij kennen de cliënt als geen ander en kunnen veel feedback geven waarom ze de dingen doen zoals ze die doen.
Privacy
Faciliteer de privacy van cliënt en mantelzorger. Vergeet niet dat de mantelzorgers een relatie met de cliënt hebben. Zij willen daarom graag zorgen, maar hebben daarbij wel ondersteuning nodig.
Geen blauwdrukken
Belangrijk in de samenwerking met mantelzorgers is het voorkomen van denken in blauwdrukken. Sommige mantelzorgers willen graag meer zelf doen. Geef dan de ruimte om bijvoorbeeld het medicijnpompje te bedienen, dan hoeven er ook minder zorgverleners over de vloer te komen. Dat kunnen mensen heel prettig vinden. Andere mantelzorgers vinden de verantwoordelijkheid te groot en laten het liever aan een professional over. Waar het om gaat is: open het gesprek, vind uit hoe een cliënt en mantelzorger het samen willen doen en zorg dat dat kan.
Signaalfunctie
Naast het zorgen dat mantelzorgers op hun eigen manier kunnen blijven zorgen, heb je als verzorgende nog een andere taak die niet te onderschatten is: jouw signalerende functie is van levensbelang. Mantelzorgers zijn geen professionele zorgverleners. Jij bent degene die weet hoe je bijvoorbeeld doorligwonden of uitdroging kunt voorkomen. Vraag daarom af en toe aan de mantelzorger of hij of zij de zorg nog goed aankan.
Regelmatig contact
Contact met mantelzorgers is lastiger als zij niet bij de cliënt inwonen, zo blijkt uit het rapport van de VU. Verheggen geeft aan dat het in dat geval heel belangrijk is om regelmatig contact te hebben om een band op te bouwen. Ook wordt het complex als een zorgvrager meerdere mantelzorgers heeft met ieder een andere mening. Dan is het des te belangrijker om heldere afspraken te maken met alle betrokkenen. Je kunt hun aanraden om een speciale website te openen, waarop zij kunnen inloggen en zien wat er speelt, bijvoorbeeld via sharecare.nl of wehelpen.nl. Zo houd je iedereen betrokken. Ontstaat er een conflict, roep dan de hulp in van bijvoorbeeld de wijkverpleegkundige.
Lees het volledige artikel in het Vakblad Thuiszorg nummer 1.
