Thuiszorgmedewerker steeds vaker in financieel kwetsbare situatie     

Een inkomen waarvan je niet of nauwelijks kunt rondkomen, en een gezondheid die lijdt onder je werk. Dit is de kwetsbare situatie waarin medewerkers uit de langdurige ouderenzorg, thuiszorg en verpleegzorg, vaak zitten. Voor wat aanvullende inkomsten worden er vaak extra diensten gedraaid of zelfs een tweede baan erbij genomen. Dat werd duidelijk in een recent gepubliceerd proefschrift van Saskia Duijs, namens het academische ziekenhuis Amsterdam UMC. Haar onderzoek richt zich op de impact van bestaansonzekerheid van werknemers in de langdurige ouderenzorg. De financieel kwetsbare situatie van medewerkers in de langdurige ouderenzorg heeft onder meer negatieve invloed op de gezondheid.

Zorgmedewerkers in loondienst worden steeds vaker zzp’er. Hiermee hopen ze meer controle te krijgen over hun rooster en hun werkdruk te verlagen. Het aantal zelfstandigen in de zorg nam toe van 100.000 in 2017 tot 144.000 vorig jaar, blijkt uit cijfers van het CBS. Maar wie zzp’er wordt, verruilt niet zelden het ene probleem voor het andere. Zo moeten zzp’ers zelf hun pensioen, verzekeringen en belastingafdracht regelen. Als je dat niet goed doorrekent, kun je financieel zomaar slechter af zijn en in de schulden belanden.

Vakbond FNV herkent dat medewerkers in de langdurige ouderenzorg moeite hebben met rondkomen. „Bij een flink aantal zorgmedewerkers hebben schuldeisers beslag op het salaris gelegd”, zegt een woordvoerder van vakbond FNV Zorg & Welzijn. „De zorgbonden zijn met werkgevers in de sector in gesprek over dergelijke financiële problemen.”

Veel werknemers in de ouderenzorg hebben lage lonen en ‘kleine contracten’; ze werken bijvoorbeeld 18 of 24 uur per week. Voltijdbanen houdt niet iedereen vol, omdat het werk zo zwaar is. Dan heb je het financieel misschien iets beter, maar staat je gezondheid onder druk.

Vaak nemen medewerkers in de ouderenzorg ook in hun persoonlijke leven veel zorgtaken op zich, als ouder of mantelzorger bijvoorbeeld. Dat maakt deze groep zorgzaam maar daarmee ook kwetsbaar. Hoge werkdruk, lage lonen en racisme in de zorg – zowel van cliënten als van opdrachtgevers – drukken deze mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt verder de marge in, zag Duijs. Zij beschouwt deze groep als een aparte klasse in de samenleving: the caring class. In haar proefschrift spreekt ze van ‘precarisering’ van deze zorgende klasse.

Met precarisering bedoelt ze wanneer mensen niet meer kunnen rondkomen van hun werk en in armoede dreigen te belanden, of al in armoede leven. Het  wanneer mensen zo hard moeten werken dat hun gezondheid eronder lijdt. Precarisering ontstaat niet vanzelf. Het is geen natuurwet, maar gevolg van beleid. Het is goed dat het wordt beschreven  dat het steeds meer mensen overkomt, maar we moeten kritisch kijken naar de politieke keuzes die dit in de hand werken.

Bron: NRC