Code zwart dreigt voor thuiszorg

Wijkverpleegkundigen luiden de noodklok. Actiz, de branchevereniging van de thuiszorg, liet afgelopen week weten dat er sprake is van een corona-tsunami en dat de thuiszorg steeds vaker nee moet verkopen. Meer en meer mensen kloppen bij hen aan, maar de thuiszorg zit overvol en collega’s vallen bij bosjes om.

In de afgelopen weken is het aantal besmettingen volgens brancheorganisatie Actiz met ‘een paar honderd procent’ toegenomen. De situatie in de langdurige zorg is snel verslechterd door het rondgaan van het virus in de samenleving. Dat zorgt ervoor dat de zorg voor mensen die al zorg kregen, zwaarder wordt. Er is meer individuele verpleging nodig. Personeel moet bovendien beschermende kleding dragen. Daarnaast komen er veel nieuwe cliënten bij, die in de thuiszorg of een revalidatie-afdeling belanden na besmetting.

Tegelijkertijd neemt ook het ziekteverzuim onder medewerkers toe: in een maand tijd steeg dat van zo’n 7,5 naar 8,5 procent. Dat gaat toch om  vijfduizend mensen. Veel medewerkers zitten thuis met een coronabesmetting, maar er ook veel mensen die thuiszitten vanwege een besmet gezinslid. En, wat deze vierde golf anders maakt is de beleving. De eerste anderhalf jaar was iedereen nog heroïsch bezig en zette iedereen de schouders eronder. Nu is een deel van de medewerkers opgebrand door het harde werken de afgelopen twee jaar. In 2019 was het verzuimpercentage rond deze tijd nog maar 6,5 procent.

Actiz slaat alarm. De cliënten in de verpleeghuizen en de thuiszorg kunnen nergens anders heen. De reguliere zorg kan niet worden stopgezet of uitgesteld om plaats te maken voor coronapatiënten. Wat nu nog kan is de schaarse zorg zo goed als mogelijk verdelen.

In de verpleeghuizen, waar in teams wordt gewerkt, lukt dat nog redelijk. In de thuiszorg, waar mensen afhankelijk zijn van één zorgverlener, is het lastiger. Volgens Actiz leidt dat tot patiëntenstops bij sommige organisaties. Er moeten meer organisaties worden gebeld om hulp te regelen en er moet een groter beroep gedaan worden op mantelzorgers.

Cliënten die normaal drie dagen thuiszorg krijgen, moeten nu soms terug naar twee dagen. Of ze worden ’s middags gedoucht in plaats van ’s ochtends, omdat dat makkelijker in te plannen is. In sommige regio’s kunnen cliënten nu niet de thuiszorg krijgen die ze nodig hebben.

In eerdere golven speelden de verpleeghuizen en de thuiszorg nog een rol bij het ontlasten van de ziekenhuizen: patiënten konden dan eerder ontslagen worden uit het ziekenhuis, of juist pas later worden opgenomen. Nu is dat volgens Actiz minder goed mogelijk.

Toch is er ook goed nieuws. Ondanks het grote aantal besmettingen vallen er in de verpleeghuizen veel minder slachtoffers dan bij alle eerdere golven. Vorige week waren dat er rond de 20 per dag. Tijdens de piek van de eerste golf waren dat er rond de 70, en rond oud en nieuw vorig jaar rond de 60. Het aantal besmettingen lag toen ongeveer even hoog als nu. En anders dan aan het begin van de pandemie is er geen tekort aan beschermende middelen.

De verpleeghuizen kiezen er dan ook niet meer voor hun bewoners af te grendelen van de buitenwereld. Bewoners moeten soms natuurlijk wel in quarantaine, als zijzelf of iemand in hun woongroep of op hun afdeling besmet is. Maar er mag meer bezoek komen dan in de eerste golf.

Bronnen: Trouw en  NPO Radio 1