Artsen: discussie euthanasie bij dementie-patiënten te eenzijdig

Soms gebruiken artsen een euthanasieverklaring juist voor een andere procedure: liefst één die leidt tot een natuurlijke dood.

De discussie over euthanasie bij patiënten met dementie is te eenzijdig. Er is te weinig „aandacht en bekendheid” voor andere opties om waardig en pijnloos levenseinde te bewerkstellingen. Dit zegt voorzitter Nienke Nieuwenhuizen van de vereniging voor specialisten ouderengeneeskunde, Verenso (ruim 1.600 leden), in een gesprek met NRC.

In de praktijk gebruiken specialisten ouderengeneeskunde in verpleeghuizen de euthanasieverklaring van wilsonbekwame patiënten met dementie al om te kiezen voor andere behandelopties: een behandelstop bijvoorbeeld, of palliatieve sedatie. Opties die, kortom, leiden tot een natuurlijke dood. Nieuwenhuizen: „De wilsverklaring geeft voor een belangrijk deel je levensvisie aan. Dat helpt ons, in samenspraak met familie, knopen door te hakken.”

Patiënten kunnen ook andere verklaringen tekenen om hun wil aan te geven, maar die zijn veel minder bekend dan de euthanasieverklaring.

In december bracht het ministerie van Volksgezondheid de ‘Handreiking schriftelijk euthanasieverzoek’ naar buiten. Daarin staat onder meer dat een patiënt met dementie niet altijd in woorden hoeft te bevestigen dat hij euthanasie wil, als er al een schriftelijke wilsverklaring ligt.

Een arts kan ook andere ‘signalen’, zoals zichtbare pijn, gebruiken om tot de beslissing te komen euthanasie uit te voeren. Wel moet de patiënt „ondraaglijk en uitzichtloos lijden” en moet de arts ervan overtuigd zijn dat het verzoek vrijwillig wordt gedaan.

Uit onderzoek van de Levenseindekliniek bleek vorige week dat euthanasie zelden een optie is bij mensen die ernstig dement en wilsonbekwaam zijn. De Levenseindekliniek bestudeerde 26 dossiers van wilsonbekwame patiënten met dementie die de kliniek om euthanasie vroegen. In geen enkel geval werkte de kliniek mee, ook al staat het erom bekend welwillend om te springen met complexe euthanasieverzoeken. Ondraaglijk lijden, een voorwaarde om mee te werken, kon bij deze mensen zelden meer worden geconstateerd.

Bron: NRC (28-01-2016)