10% verpleegkundigen overweegt overstap naar thuiszorg

Momenteel is er een tekort aan wijkverpleegkundigen. Dit tekort wordt kleiner als HBO-opgeleide verpleegkundigen vaker kiezen voor het werken in de wijk en MBO-opgeleide verpleegkundigen doorstromen naar een HBO-Verpleegkunde opleiding. In opdracht van ZonMw deed het NIVEL onderzoek naar de belangstelling hiervoor onder verpleegkundigen zelf.

Van de verpleegkundigen die nu niet in de thuiszorg werkzaam zijn, zou ongeveer een tiende (11%) wel in de thuiszorg willen werken. Omdat er veel verpleegkundigen elders werkzaam zijn, is er dus een potentieel aan nieuwe wijkverpleegkundigen. Dertig procent van de MBO-opgeleide verpleegkundigen werkzaam in de thuiszorg heeft belangstelling om door te stromen naar een HBO-Verpleegkunde opleiding.

Thuiszorg
De meerderheid van de verpleegkundigen die binnen én buiten de thuiszorg werken, vindt de variatie aan cliënten in de thuiszorg aantrekkelijk. Zoals de verschillende leeftijden, ziektebeelden en culturele achtergronden waarmee een verpleegkundige te maken krijgt. Zij waarderen de aandacht voor zelfredzaamheid, gezondheidsbevordering en het signaleren van problemen. In complexe situaties heeft de wijkverpleegkundige de regie. Verpleegkundigen zien ook minder aantrekkelijke kanten aan het werken in de thuiszorg die vooral te maken hebben met arbeidsomstandigheden, zoals de werktijden, salariëring, onregelmatigheid, scholings- en doorgroeimogelijkheden.

Doorstroom
Gemiddeld heeft ongeveer twintig procent van de MBO-opgeleide verpleegkundigen belangstelling voor een HBO-V opleiding. In de thuiszorg ligt dit percentage met dertig procent hoger dan in andere zorgsectoren (16%). Doorstroom van MBO naar HBO kan worden bevorderd als men een vergoeding van de opleidingskosten krijgt en een verkort opleidingstraject mogelijk is. Daarnaast helpt aandacht voor de combinatie werk-studie-privé, een goede aansluiting van de HBO-V opleiding op wat men al kan en een perspectief op een baan.

Potentieel benutten
Door het huidige potentieel aan zij-instromers en doorstromers te benutten kunnen de tekorten aan wijkverpleegkundigen verminderen. De onderzoekers hebben samen met een adviesgroep bestaande uit vertegenwoordigers van ActiZ, BTN, V&VN, LOOV, MBO Raad en ZonMw acht aanbevelingen opgesteld om te stimuleren dat verpleegkundigen als wijkverpleegkundigen gaan werken. De veldpartijen zijn nu gezamenlijk aan zet, waarbij aanbevolen wordt ook reeds lopende initiatieven te versterken.

Onderzoek
Dit rapport is gebaseerd op een literatuuronderzoek en een online vragenlijst onder 922 (respons 52%, n=484) verpleegkundigen uit verschillende zorgsectoren, die deelnemen aan het landelijke NIVEL Panel Verpleging & Verzorging. Deelnemers van het panel zijn werkzaam in de directe cliëntenzorg. Net afgestudeerde verpleegkundigen die nog een werkveld moeten kiezen zitten niet in deze onderzoeksgroep. In de vragenlijst voor het panel zijn vragen gesteld over de aantrekkelijkheid van het werken als wijkverpleegkundige, doorstroom naar een HBO-V opleiding, en de ingeschatte eigen competenties om te werken als wijkverpleegkundige. Aanvullend zijn telefonische interviews gehouden met zes verpleegkundigen over de doorstroom van MBO-V naar HBO-V.

Bron: NIVEL